اول بخوان، دوم بخر!


 

ترجمه: الهه جوانپور




 
آيا هميشه روي بسته‌بندي محصولي را که مي‌خريد، مي‌خوانيد؟ آيا از مواد تشکيل‌دهنده‌ محصولات غذايي آگاهي داريد؟ در صنايع غذايي تقريبا 500 نوع افزودني مجاز وجود دارد اما تعداد زيادي از آنها هم براي سلامت مضر هستند و دريافت‌شان ممکن است خطرناک باشد. اکثر اين افزودني‌ها براي افزايش ماندگاري محصول، مزه‌دار کردن و حفظ رنگ اضافه مي‌شوند. در اين مطلب با10 نوع افزودني‌ آشنا مي‌شويد که اگرچه مضر بودن آنها صددرصد به اثبات نرسيده اما مي‌شود گفت که براي سلامت نيز مفيد نيستند.

آسپارتام
 

اين نوع افزودني در مواد غذايي رژيمي‌ از جمله نوشيدني‌هاي گازدار لايت، دسرهاي پرکالري و آدامس ديده مي‌شود. روي اين شيرين‌کننده مصنوعي تاکنون تحقيقات فراوان انجام شده و باورهاي گوناگون وجود دارد. تحقيقي روي موش‌ها نشان داده مصرف اين شيرين‌کننده مي‌تواند سبب بروز تومورهاي مغزي در موش‌ها باشد. تحقيقات ديگري از نقش آن در بروز لوسمي، ‌سرطان پستان و لنفوم خبر داده است. گاهي نيز مصرف آن در برخي افراد سردرد و سرگيجه ايجاد مي‌کند. درنهايت معلوم شده مواد غذايي رژيمي‌حاوي آسپارتام نه تنها سبب کاهش وزن در افراد نمي‌شود، بلکه فرد را به خوردن بيشتر تحريک مي‌کند.

اسسولفام پتاسيم
 

اين افزودني‌ به انواع شيريني و کيک، آدامس، دسرهاي ژلاتيني، نوشابه‌هاي گازدار و انرژي‌زا افزوده مي‌شود و در حقيقت، نوعي شيرين‌کننده مصنوعي 200 برابر شيرين‌تر از شيرين‌کننده‌هاي طبيعي است. تحقيقات اخير پژوهشگران روي حيوانات نشان داده اين افزودني مي‌تواند عاملي براي ابتلا به سرطان باشد. در ضمن در بدن مي‌تواند به استواستاميد تبديل شود که در دوز بالا روي تيروييد تاثيرگذار است.

نيتريت سديم
 

اين ترکيب در ژامبون، ‌هات‌داگ و ديگر فرآورده‌هاي پروتئيني يافت مي‌شود.
اين افزودني نوعي عامل کنسروي است که براي ثبات رنگ به ويژه در گوشت‌هاي نمک‌سودشده و حتي خشک‌شده استفاده مي‌شود. اين ماده براي پيشگيري از رشد باکتري‌هاي مسبب بوتوليسم به گوشت‌ها نيز افزوده مي‌شود. جالب است بدانيد بررسي‌ها نشان داده‌اند نيتريت سديم که با عنوان نيترات سديم هم مشهور است، مي‌تواند سبب بروز ترکيبات سرطاني در بدن شود.

روغن‌هاي گياهي هيدروژنه
 

بسياري از موادغذايي صنعتي، به ويژه مارگارين‌ها، موادغذايي پخته در روغن بسيار داغ، شيريني و کيک‌ها، بيسکوييت‌ها و... حاوي اين افزودني هستند. روغن‌هاي گياهي هيدروژنه در واقع نوعي چربي صنعتي هستند که مي‌توانند سبب افزايش طول مدت نگهداري موادغذايي و بهبود طعم آنها شوند.

گالات پروپيل
 

اين افزودني به برخي موادغذايي نظير روغن‌هاي گياهي، محصولات گوشتي، سيب‌زميني سرخ شده آماده، سوپ مرغ آماده و آدامس اضافه مي‌شود. در واقع نوعي ترکيب نگه‌دارنده آنتي‌اکسيداني است که از فساد چربي و روغن و تغيير رنگ آنها جلوگيري مي‌کند. تحقيقات نشان داده‌اند رابطه‌اي بين مصرف آن در موش و خرگوش و ابتلا به سرطان وجود دارد.

BHA و BHT
 

بوتيل هيدروکسي انيزول (BHA) و بوتيل‌هيدروکسي تولوئن (BHT) در برخي حبوبات آماده، آدامس، روغن گياهي و... براي حفظ طراوت محصول وجود دارد. اين دو ترکيب نيز همانند گالات پروپيل از اکسيداسيون و فساد جلوگيري مي‌کند. تحقيقاتي که روي موش‌ها و خرگوش‌ها انجام شده است نشان مي‌دهد احتمال ابتلا به سرطان در پي مصرف اين افزودني‌ها بسيار بالاست.

رنگ آبي براق
 

اين افزودني‌ در نوشابه‌ها، شکلات‌ها و محصولات کيک و شيريني‌پزي به کار مي‌رود و نوعي رنگ‌دهنده مصنوعي محسوب مي‌شود. بررسي‌ها نشان داده‌اند که اين ماده مي‌تواند تا حدي سرطان‌زا باشد.

رنگ اينديگوتين
 

اين افزودني در نوشابه‌ها، شکلات‌ها و غذاي حيوانات خانگي موجود بوده و نوعي رنگ‌دهنده مصنوعي است. بررسي‌ها نشان داده اين افزودني‌ عاملي براي ابتلاي موش‌هاي نر به تومورهاي مغزي است.

رنگ اريتروزين
 

اين افزودني در صنعت کيک، شيريني‌پزي و شکلات‌ها کاربرد دارد و نوعي رنگ‌دهنده مصنوعي است. در دهه 80 ميلادي، سازمان غذا و داروي آمريکا استفاده از اين افزودني را بعد از اينکه تحقيقات به اثبات رساند مسبب بروز تومور در تيروييد است، ممنوع اعلام کرد. با اين حال هنوز هم در بسياري نقاط دنيا اين افزودني مصرف مي‌شود.

زرد نارنجي S
 

اين افزودني در نوشابه‌هاي گازدار، سس‌ها و محصولات کيک‌ و شيريني، شکلات و دسرهاي ژلاتيني استفاده مي‌شود و نوعي رنگ دهنده مصنوعي است. تحقيقات بسيار روي حيوانات نشان داده است اين افزودني مي‌تواند عامل شکل‌گيري تومور در غدد فوق‌کليوي و کليه‌ها باشد و در ضمن عکس‌العمل‌هاي آلرژيکي ايجاد کند.

يک نکته ، يک هشدار
 

رنگ‌دهنده‌هاي مصنوعي در بسياري از محصولات غذايي براي آنکه رنگ زيبايي به وجود آورند، به کار گرفته مي‌شوند. اين موضوع به ويژه در محصولات غذايي مربوط به کودکان پررنگ‌تر است.
اگر اين رنگ‌دهنده‌‌ها از گياهان طبيعي استخراج شده باشند، بي‌خطرند اما رنگ‌دهنده‌هاي مصنوعي چون ارزان‌تر تمام مي‌شوند، معمولا کاربرد بيشتري در صنعت دارند. تحقيقات بسياري نشان داده که رنگ‌دهنده‌هاي مصنوعي نه تنها عامل بروز سرطان هستند، بلکه مي‌توانند عامل اختلالات رفتاري، عدم تمرکز، بيش‌فعالي و اختلالات يادگيري در کودکان شوند. 4افزودني که در پايان اين مطلب به آنها اشاره شده، از پرمصرف‌ترين رنگ‌دهنده‌هاي مصنوعي در صنايع غذايي‌اند. پس اگر نام هر يک از آنها را روي بسته‌بندي محصولي ناآشنا با ظاهري عجيب و غريب مشاهده کرديد، از خريدن آن صرف‌نظر کنيد.
منبع:www.salamat.com